Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό: 15 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις ζητούν διαχείριση του Νερού υπό δημόσιο έλεγχο

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό στις 22 Μαρτίου, οι υπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας στην κατάργηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και στην προώθηση Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)  για την διαχείριση του νερού της χώρας. Με τον τρόπο αυτό το νερό μετατρέπεται από ζωτικό δημόσιο αγαθό σε εμπόρευμα και οι πολίτες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη, κακή περιβαλλοντική διαχείριση και ενδεχόμενους κινδύνους για τη δημόσια υγεία. 

Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να σεβαστεί την βούληση της πλειονότητας των πολιτών, τις αποφάσεις του ΣτΕ ως προς τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, τις απόψεις της επιστημονικής κοινότητας και να μην προχωρήσει στην  ιδιωτικοποίηση του σημαντικότερου δημόσιου αγαθού.

Η κυβέρνηση, μέσω του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της για κατάργηση των ΔΕΥΑ και συγχώνευσή τους σε έναν  Ενιαίο Φορέα Διαχείρισης Υδάτων για κάθε Περιφέρεια της χώρας, ενώ κάποιες ΔΕΥΑ αναμένεται να συγχωνευτούν με την ΕΥΑΘ και την ΕΥΔΑΠ. Αυτή η  συγχώνευση θα παραβιάσει τις αρχές της εγγύτητας και της επικουρικότητας, καθώς τα σχετικά με το νερό ζητήματα δεν θα διαχειρίζονται σε τοπικό (και για αυτό πιο άμεσο) επίπεδο, αλλά σε Φορείς απομακρυσμένους, κυριολεκτικά και μεταφορικά, από την ζωή και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.

Καλούμε την Κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το νερό ως δημόσιο αγαθό και περιβαλλοντικό-ζωογόνο φυσικό πόρο και άμεσα να δεσμευτεί με ξεκάθαρο τρόπο, για τα παρακάτω:

• Δημόσια, βιώσιμη και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη συνολική κάλυψη αναγκών για όλες τις χρήσεις, με εργαλεία τη διαχείριση της προσφοράς και της ζήτησης και βασική μέριμνα την ελεύθερη πρόσβαση από όλους.
• Διασφάλιση ότι οι εταιρείες διαχείρισης του νερού θα λειτουργούν στην κατεύθυνση της δημόσιας, ορθολογικής και ολοκληρωμένης παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε πολίτες, εξασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία και την επίτευξη καλής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων, σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά.
• Επιστροφή του θετικού οικονομικού αποτελέσματος των εταιρειών ύδρευσης μέσω επενδύσεων σε υποδομές για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και μέσω χρηματοδοτήσεων της ερευνητικής δραστηριότητας για την ανάπτυξη νέων τεχνολογικών λύσεων και εφαρμογών.
• Αποτελεσματική και διαχρονική εφαρμογή κλιμακωτής τιμολογιακής πολιτικής για την κατάλληλη χρέωση όλων των χρήσεων νερού, που να επιτρέπει την ελεύθερη πρόσβαση σε όλους, να συμβάλλει στην επίτευξη των βιώσιμων στόχων και της καλής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων και να αναδεικνύει τη μεγάλη σημασία της συμβολής όλων των εμπλεκομένων.
• Άμεση διάθεση των απαραίτητων οικονομικών πόρων για τα απαραίτητα έργα και τις αναγκαίες παρεμβάσεις ενημέρωσης και κατάρτισης χρηστών στο πλαίσιο της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτων.
• Άμεση και ουσιαστική λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Υδάτων και των Συμβουλίων Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για τον έλεγχο των μέτρων της ορθολογικής και βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων και της τιμολόγησης των αντίστοιχων υπηρεσιών. 
• Άμεση ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) και οριστικοποίηση των Σχεδίων Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) με βάση τα αποτελέσματα της διαβούλευσης που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2023, προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματική εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων στην κατεύθυνση της βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων.
• Προσδιορισμός δεσμευτικών στόχων για δραστική μείωση κατάχρησης και σπατάλης γλυκού νερού και για μέτρα που εξορθολογίζουν τις υδροβόρες καλλιέργειες, όπως το βαμβάκι, που είχαν οδηγήσει τους υδάτινους πόρους  σε εξάντληση (όπως, για παράδειγμα, στην Θεσσαλία). 
• Παύση κάθε σχεδίου εκτροπής του Αχελώου ποταμού.  Όπως δέχθηκε και η Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, με την απόφαση υπ’ αριθμ. 26/2014, το σχέδιο αυτό δεν  συνάδει με τους όρους της βιώσιμης ανάπτυξης.
• Ταυτόχρονα, σχεδιασμός συνολικής ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων στις αγροτικές περιοχές, ξεκινώντας από τη Θεσσαλία: Αντί σχεδίων φαραωνικών, κοστοβόρων και ενεργοβόρων έργων, όπως η εκτροπή Αχελώου, επαναπροσδιορισμός και επαναχάραξη των φυσικών ροών και θέσεων τού νερού (ρέματα, χείμαρροι, ποταμοί, μέγεθος επιφανειακών υδάτινων όγκων, κ.λπ.), επείγουσα κατασκευή μικρών φραγμάτων στις ροές ποταμών, χειμάρρων και ρεμάτων, ώστε να αυξηθεί η δυνατότητα συγκράτησης των νερών για την άρδευση των καλλιεργειών και παράλληλα να μειωθούν οι κίνδυνοι από την ανεξέλεγκτη ροή τους.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις (αλφαβητικά):

1. ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής

2. ΑΡΙΩΝ - Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών

3. Δράση για την Άγρια Ζωή

4. Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης

5. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

6. Ελληνικό Δίκτυο Φίλοι της Φύσης

7. Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης

8. Εταιρία Προστασίας Πρεσπών

9. ΚΑΛΛΙΣΤΩ, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση

10. Μαμαγαία, Περιβαλλοντική Οργάνωση

11. Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης

12. iSea, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων

13. MEDASSET - Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών

14. MedINA – Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο

15. Greenpeace Ελλάς